Αρχαιολογικοί Χώροι Αιτωλοακαρνανίας - Πλευρώνας

Βορειοδυτικά του Μεσολογγίου βρίσκονται τα ερείπια της Πλευρώνας, από τις σπουδαιότερες πόλεις της αρχαίας Αιτωλίας που έφερε το όνομα ενός από τους ήρωες του Αιτωλικού μυθολογικού κύκλου.

Η παλιά πόλη καταστράφηκε το 234 π.Χ. από το Δημήτριο Πολιορκητή και οι κάτοικοι έχτισαν την Νέα Πλευρώνα στην Ν. Πλαγιά του Αράκυνθου. Ο περιηγητής αντικρίζει τα ερείπια των τειχών, κοιτάζοντας στην πλαγιά όταν περνά την Εθνική οδό. Το κάστρο της Πλευρώνας είναι πιο γνωστό ως "Κάστρο της Κυρά- Ρήνης". Ο περίβολος διατηρείται σε καλή κατάσταση και φέρει 30 πύργους και 7 πύλες.

Το αρχαίο θέατρο της Πλευρώνος, το οποίο χρονολογείται στα μέσα περίπου του 3ου π.Χ. αιώνα, καταλαμβάνει την δυτική πλευρά του τετραγώνου που σχηματίζεται από τα τείχη της αρχαίας πόλης και είναι κτισμένο σε φυσική πλαγιά. Εκτός από τη διαμόρφωση του εδάφους, σημαντικό ρόλο στην επιλογή της θέσης του θεάτρου έπαιξε ασφαλώς και η μαγευτική του θέα, που φτάνει μέχρι τα νησιά Κεφαλλονιά και Ζάκυνθο.

Αρχαιολογικοί Χώροι Αιτωλοακαρνανίας - Αρχαία Στράτος

Η πόλη Στράτος στην αρχαιότητα ήταν Πρωτεύουσα των αρχαίων Ακαρνάνων. Περνώντας την γέφυρα του Αχελώου αντικρίζουμε τα τείχη της αρχαίας Στράτου, της σημαντικότερης,ισχυρότερης και πλουσιότερης πόλης της Αρχαίας Ακαρνανίας στη δεξιά όχθη του Αχελώου. Μπροστά μας ορθώνονται μισογκρεμισμένα αλλά περήφανα τα τείχη της άλλοτε ισχυρής πόλης. Μέσα από το σημερινό χωριό,δεξιά,ο δρόμος μας οδηγεί στο εσωτερικό της αρχαίας πόλης.

Η περιοχή είχε κατοικηθεί από την υστεροελλαδική εποχή. Η πόλη όμως της Στράτου άρχισε να αποκτά σημασία από τον Ε΄ π.Χ. αιώνα. Το 429 π.Χ. και το 391 π.Χ. την πολιόρκησαν χωρίς επιτυχία οι Σπαρτιάτες. Ο Σπαρτιάτης Ευρύλοχος πέρασε το 426 π.Χ. κάτω από τα τείχη της χωρίς να τολμήσει να την προσβάλει. Ογδόντα περίπου χρόνια αργότερα την κατέλαβε ο Βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος και το 263 π.Χ. οι Αιτωλοί. Το 188 π.Χ. την κυρίεψαν οι Ρωμαίοι. Η παρακμή της άρχισε μετά την ίδρυση της Νικόπολης.

Στην περιοχή σώζονται εντυπωσιακά ερείπια, ανάμεσα στα οποία και ο ναός του Στρατίου Διός . Ο ναός αυτός χτίστηκε τον Δ΄ π.Χ. αιώνα και είναι λίγο μεγαλύτερος από τον αθηναϊκό ναό του ΄Ηφαιστου («Θησείο»). Η ακρόπολη στεφανώνει το βορειότερο ύψωμα του πριβόλου των τειχών, έσχατο οχυρό μάλλον παρά το ιερό κέντρο της πόλεως.

Αρχαιολογικοί Χώροι Αιτωλοακαρνανίας - Αρχαιολογικός χώρος στη τοποθεσία Λυκόνικο (Μοναστηράκι)

Ο αρχαιολογικός χώρος εντοπίζεται κύρια ανάμεσα στις κορφές Καστρί (555μ) (ανατολικά) και Ταμπούρια ή Βραχάκια (βόρεια) (580μ). Οι κορυφές αυτές ήσαν οχυρωμένες και αποτελούσαν πιθανά ακροπόλεις της αρχαίας αυτής πολιτείας. Ανάμεσα στις δυο αυτές κορυφές διακρίνονται τμήματα του αρχαίου τείχους τόσο προς τη πλευρά της αρχαίας Παλαίρου (δυτικά), προς τη πλευρά του αρχαίου Θυρρείου (ανατολικά) και προ το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου (νότια). Σε αρκετά σημεία το τείχος διακόπτεται από φυσικά απόκρημνα βράχια που πιθανά το αντικαθιστούσαν. Ο χώρος που περικλείεται από τις οχυρώσεις αυτές έχει έκταση περίπου 140 στρέμματα.

Στο εσωτερικό των τειχών ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει ερείπια αρχαίων κτισμάτων. Η κεραμική είναι άφθονη. Σε μερικά σημεία υπάρχουν διασπαρμένα θραύσματα από το διάκοσμο των κτιρίων. 'Iσως στα χρόνια που γινόταν η κατασκευή του βυζαντινού ναού του Παντοκράτορα μεταφέρθηκαν από το χώρο αυτό υλικά για την ανέγερσή του.

Αρχαιολογικοί Χώροι Αιτωλοακαρνανίας - Το Αρχαίο Θύριο ή Θύρρειο

Κτισμένο στη μεσαιωνική θέση Αγιος Βασίλειος, το αρχαίο Θύρρειο πρέπει να ήταν η μεγαλύτερη ή τουλάχιστον μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της αρχαίας Ακαρνανίας. Κρίνοντας από την περίμετρο των τειχών του που πλησιάζει τα 10 χιλιόμετρα (9914 μέτρα) πολλοί ερευνητές το θεώρησαν μεγαλύτερο και από την Αθήνα του 5ου π.Χ. αιώνα.

Σχετικά με τη γραφή του ονόματος Θύρρειο κανένας ερευμητής δεν κατάφερε να δώσει πειστική ερμηνία. Στα κείμενα των ιστορικών της αρχαιότητας συναντούμε άλλοτε τη γραφή "Θύρρειον", άλλοτε τη γραφή "Θύριον" και άλλοτε τη γραφή "Θούριον". Σε επιγραφές και νομίσματα συναντούμε τη γραφή "Θύρρειον" ή "Θύρρηον" (το η με υπογεγραμμένη) που κατά τους φιλολόγους είναι το ίδιο πράγμα.