Η ιστορία των νησιών του Αργοσαρωνικού είναι στενά συνδεμένη με τη θάλασσα. Τα ονόματά τους ανάγονται στη μυθολογία, ενώ η ανθρώπινη παρουσία στους χώρους τους χάνεται στα βάθη της προϊστορίας. Η Σαλαμίνα - στην είσοδο του κόλπου της Ελευσίνας - παρουσιάζεται στην αρχαία ιστορία της στενά συνυφασμένη με τη γειτονική της Αίγινα, μέχρι που προσαρτήθηκε από το Σόλωνα στο κράτος της Αθήνας.

Το νησί συνέδεσε το όνομά του με μια από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες της παγκόσμιας ιστορίας, που διαδραματίστηκε στα νερά του (480 π. Χ. ) ανάμεσα στον ελληνικό στόλο και τους Πέρσες. Η τριγωνική σε σχήμα Αίγινα - στη μέση σχεδόν του Σαρωνικού κόλπου - βρέθηκε στο σταυροδρόμι πολιτισμών και αντίθετων παρατάξεων εδώ και χιλιάδες χρόνια. Από τις ισχυρές ναυτικές δυνάμεις της αρχαιότητας, ήλθε πολύ νωρίς σε ρήξη με την αντίζηλό της την Αθήνα για την οποία - σύμφωνα με τον Αριστοτέλη αποτέλεσε ένα είδος μόνιμου πονοκέφαλου! Εδώ ανακαλύπτουμε ίχνη από όλες τις περιόδους της ιστορίας της: Τείχη και θεμέλια της Εποχής του Χαλκού, μυκηναϊκά λείψανα, κλασικά κατάλοιπα, βυζαντινές εκκλησίες και ερείπια μεσαιωνικής πόλης, μνημεία από τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, για σύντομο διάστημα της οποίας υπήρξε η πρώτη πρωτεύουσα υπό τον Καποδίστρια.

Ο Πόρος, απέναντι από τη βόρεια ακτή της χερσονήσου της Ερμιονίδας, θεωρούνταν ανέκαθεν το νησί του Ποσειδώνα - αποδείχθηκε ότι η λατρεία του εδώ ήταν πανάρχαια - και κέντρο παλαιότατης ναυτικής αμφικτιονίας που συγκροτήθηκε στα μέρη του τον 7ο αι. π. Χ..

Τα τελευταία στη σειρά από τα νησιά του Αργοσαρωνικού, η Ύδρα και οι Σπέτσες, είναι περισσότερο γνωστά για τη ναυτική τους παράδοση στη νεότερη ιστορία, την ακμή και τον πλούτο τους στο τέλος του l8ου και τις αρχές του l9ου αιώνα -τότε που τα καράβια τους μονοπωλούσαν το διαμετακομιστικό εμπόριο της Μεσογείου και οι καραβοκύρηδες, με τα οφέλη που αποκόμιζαν, στόλιζαν τα νησιά τους με τα καλοχτισμένα, εν είδει φρουρίου, αρχοντικά - και την ενεργό τους συμμετοχή στα ναυτικά κατορθώματα και τους Αγώνες του 1821 για την Ανεξαρτησία.