Κατοικημένη από τα νεολιθικά χρόνια (6000-3000 π.χ περίπου) η Λακωνία υπήρξε το επίκεντρο μιας πολυτάραχης ιστορίας που τα αποτελέσματά της είχαν επιπτώσεις σε όλο τον αρχαίο κόσμο. Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι κάτοικοί της ήταν οι Λέλεγες, που αναμείχθηκαν αργότερα με τους Ίωνες και τους Αχαιούς. Από την μυκηναϊκή εποχή, μια σειρά από οικισμούς έδωσε άφθονα λείψανα. Στην περιοχή της Σπάρτης, στις Αμύκλες, στους Μολάους στη Νεάπολη Βοιών, στη Μονεμβασιά στο Γεράκι, σε χωριά του Ταϋγέτου και του Πάρνωνα και σε πολλές τοποθεσίες της Μάνης, οικισμοί και νεκροταφεία αποδεικνύουν την πυκνότητα του πληθυσμού στη μυκηναϊκή περίοδο.

Οι Δωριείς μετά την κάθοδο τους, γύρω στο 1100 π.χ εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και με κέντρο τη Σπάρτη υπέταξαν όλη τη Λακωνία. Στους παλαιοχριστιανικούς χρόνους υπέφερε από τις επιδρομές των βαρβάρων και κυρίως των Γότθων. Το 395 π.χ καταστράφηκε από τον Αλάριχο. Στη βυζαντινή περίοδο αποτέλεσε επαρχία του θέματος Πελοποννήσου, που είχε έδρα την Κόρινθο. Στη Λακωνική εγκαταστάθηκαν σλαβικά φύλα, στις πλαγιές του Πάρνωνα και του Ταϋγέτου, τα οποία εξελληνίστηκαν από το 10ο μέχρι το 13ο αιώνα

Οι Τούρκοι εκστράτευσαν το 1458 εναντίον της Λακωνίας χωρίς να κατορθώσουν να την υποτάξουν ολόκληρη, αφού πολλές περιοχές διατήρησαν την ανεξαρτησία τους, κυρίως η Μάνη. Η κατάληψη της Λακωνίας ολοκληρώθηκε στα μέσα του 16ου αιώνα εκτός της Μάνης που διατήρησε προνόμια και την αυτονομία της.

Το 1685 καταλήφθηκε από τους Βενετούς, μέχρι το 1715, οπότε υποτάχθηκε πάλι στους Τούρκους και καταστράφηκε από τους Τούρκο - Αλβανούς λόγω πολλών συγκρούσεων και κινημάτων. Κατά την επανάσταση του 1821 πήρε ενεργά μέρος στον αγώνα.