Το σύγχρονο αυτό παραλιακό χωριό βρίσκεται μέσα στον κόλπο του νησιού, έναν από τους μεγαλύτερους και ασφαλέστερους φυσικούς κόλπους της Μεσογείου, και αποτελεί το μεγαλύτερο τουριστικό κέντρο της Μήλου. Ο Αδάμαντας είναι το κύριο λιμάνι του και η πρώτη εικόνα που θα αντικρύσετε καθώς πλησιάζετε με το καράβι.

Η παραλιακή αυτή νησιωτική πολιτεία απαρτίζεται από κάτασπρα σπιτάκια με ανθοστόλιστες μικρές αυλές και στενά ήσυχα δρομάκια, που όλα μαζί συνθέτουν μία εικόνα εξαίσιας κυκλαδίτικης ομορφιάς. Ο Αδάμαντας τους καλοκαιρινούς μήνες σφύζει από ζωή. Σε αυτό το χωριό μπορείτε να συνδυάσετε την ξεκούραση και την ηρεμία με τη νυχτερινή ζωή και τη διασκέδαση, ενώ παράλληλα σας παρέχει και όλα όσα χρειάζονται για άνετες και ευχάριστες διακοπές: καφέ, εστιατόρια, ουζερί, πιτσαρίες, ψησταριές, σουβλατζίδικα, bar, club, εμπορικά καταστήματα, σούπερ μάρκετ, τράπεζες, λιμεναρχείο, τελωνείο, ιατρείο, φαρμακείο, οδοντιατρείο, πρακτορείο ελληνικού και διεθνούς τύπου, κλπ. Εδώ είναι παρούσα και η νυχτερινή ζωή του νησιού, με μπαράκια με πολυποίκιλη μουσική που ανεβάζουν τους ρυθμούς και το τέμπο της διασκέδασης μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Η Πλάκα είναι η σημερινή πρωτεύουσα του νησιού και μία από τις πιο ανέπαφες πρωτεύουσες των Κυκλάδων. Το όνομά της οφείλεται στο επίπεδο έδαφος πάνω στο οποίο χτίστηκαν τα σπίτια των πρώτων κατοίκων της, όταν πλέον το Κάστρο δεν μπορούσε να στεγάσει όλο τον πληθυσμό.

Χτισμένη σε ύψωμα 220 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με νησιώτικο χρώμα και κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, με πλακόστρωτα γραφικά σοκάκια που κτίστηκαν αρχικά για την προστασία από τους πειρατές, με μικρά παραδοσιακά μαγαζάκια, εστιατόρια και καφετέριες και με μαγευτική θέα στον κόλπο της Μήλου, η Πλάκα συνθέτει ένα σκηνικό απείρου κάλους που πρέπει να επισκεφτείτε και να περιηγηθείτε.

Ξεκινώντας απ' το λιμάνι και πριν φτάσουμε στην Πλάκα, τα πρώτα χωριά που συναντάμε είναι ο Tριοβάσαλος και ο Πέρα Τριοβάσαλος. Τα δύο αυτά σχεδόν συνεχόμενα χωριά έχουν δημιουργηθεί σε δύο γειτονικούς λόφους, είναι πυκνοκατοικημένα και κτισμένα αμφιθεατρικά, ενώ παρουσιάζουν αξιόλογη εμπορική κίνηση. Ο «Καρόδρομος» στον Τριοβάσαλο αποτελεί κεντρικό σημείο του νησιού, μιας και εκεί βρίσκονται αρκετές τράπεζες, δημόσιες υπηρεσίες, καφενεία και εμπορικά καταστήματα. Τέλος, στον Τριοβάσαλο και στον Πέρα Τριοβάσαλος μπορείτε να επισκεφτείτε τις δύο αξιόλογες εκκλησίες των χωριών αυτών, τον Άγιο Σπυρίδωνα και τον Άγιο Γεώργιο αντίστοιχα.

Τα Πολλώνια ή Απολλωνία είναι ένα γραφικό ψαροχώρι 300 κατοίκων, χτισμένο γύρω από έναν όμορφο κολπίσκο στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού. Τα Πολλώνια είναι το δεύτερο λιμάνι της Μήλου μετά τον Αδάμαντα, ενώ πήραν το όνομά τους πιθανόν από το ναό του Απόλλωνα που υπήρχε στο Φάρο της Πελεκούδας (στα αριστερά του οικισμού).

Απέχουν σχεδόν 10 χλμ από τον Αδάμαντα και 14 από την Πλάκα, ενώ από εκεί συντελείται η επικοινωνία με την Ψάθη, το λιμάνι της γειτονικής Κίμωλου. Μικρά σκάφη, θαλάσσιο ταξί και Ferry-Boat σας μεταφέρουν το πολύ σε 30 λεπτά από τα Πολλώνια στην Κίμωλο.

Η Τρυπητή είναι ένας παραδοσιακός καλοδιατηρημένος οικισμός, σχεδόν ενωμένος με την Πλάκα, κτισμένος αμφιθεατρικά πάνω από τα ερείπια της κλασικής πόλης του Κλήματος. Το όνομά της οφείλεται στα μαλακά ηφαιστειογενή πετρώματά της, που έμοιαζαν τρυπημένα, όπως επίσης και στις πολλές τρύπες που υπάρχουν λαξεμένες στον βράχο πάνω στον οποίο είναι χτισμένη.

Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, ενώ σε αυτό το χωριό σώζονται μοναδικοί, γραφικοί ανεμόμυλοι που παλιά χρησιμοποιούνταν για την άλεση σιτηρών και σήμερα οι περισσότεροι έχουν μετατραπεί σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα.

Στην Τρυπητή μπορείτε να απολαύσετε πανοραμική θέα στον κόλπο του Αδάμαντα και γαστρονομικά εδέσματα στα μεζεδοπωλεία και εστιατόρια του χωριού. Σε κοντινή απόσταση μπορείτε να επισκεφτείτε ακόμη και με τα πόδια τις Κατακόμβες και το Αρχαίο Θέατρο.

Η Ζεφυρία βρίσκεται στο κέντρο της Ανατολικής Μήλου σε απόσταση 5,5 χιλιομέτρων από τον Αδάμαντα και 9 από την Πλάκα. Δημιουργήθηκε από τους Βενετούς τον 13ο αιώνα, άνθισε και έγινε η πρωτεύουσα του νησιού χάρη στην ύπαρξη των πειρατών και εγκαταλείφθηκε το 1767 λόγω της καταστροφής της από τους σεισμούς και λόγω των επιδημίες που προκλήθηκαν από τα αέρια των ρηγμάτων και ανάγκασαν τους κατοίκους της να μετοικίσουν.

Σήμερα η Ζεφυρία αποτελεί έναν ζωντανό αγροτικό οικισμό με περίπου 150 κατοίκους και περνώντας από εκεί οδηγείστε στις παραλίες της Αγίας Κυριακής και του Παλαιοχωρίου.

Τέλος, σε αυτόν τον οικισμό σώζεται η παλιά Μητρόπολη της Μήλου, Παναγία η Πορτιανή, μαζί με την ομότοιχη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, ενώ κάθε δεκαπενταύγουστο τιμώντας τη μνήμη της παναγίας οργανώνεται ένα από τα σημαντικότερα πανηγύρια του νησιού.