Χανιά, Αρχαιολογικοί Χώροι - Απτέρα

Ο αρχαιολογικός χώρος Άπτερα βρίσκεται περίπου 10 χλμ. νοτιοανατολικά από τη Σούδα. Η ίδρυση της τοποθετείται στη Γεωμετρική περίοδο (8ος αιώνας π.Χ.), παρόλο που η πόλη αναφέρεται στις πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής της Κνωσού (A-pa-ta wa).

Η μεγαλύτερη ακμή της τοποθετείται στους ελληνιστικούς χρόνους με έντονη εμπορική και πολιτική δραστηριότητα. Στην περίοδο της ρωμαιοκρατίας η πόλη έχει κυρίως αγροτικό χαρακτήρα. Καταστρέφεται από σεισμό τον 7ο αιώνα μ.Χ. Το 12ο αιώνα ιδρύεται η Μονή του Αγίου Ιωάννη του θεολόγου.

Χανιά, Αρχαιολογικοί Χώροι - Λισσός

Η αρχαία Λισός, στη σημερινή θέση Αη - Κυρκός, στον ομώνυμο κόλπο της νότιας ακτής του νομού Χανίων, ήταν σημαντική πόλη στα ιστορικά χρόνια της Κρήτης και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ως πρωταγωνιστής της Ομοσπονδίας των Ορείων και φημισμένο λατρευτικό κέντρο. Μετά την καταστροφή της, τον 9ο αι., δεν ξανακατοικήθηκε.

Στα βυζαντινά χρόνια και μέχρι τις μέρες μας παρέμεινε ένα τοπικό, αγροτοκτηνοτροφικό θρησκευτικό κέντρο με τις εκκλησίες του Άι - Κυρκού και της Παναγίας, κτισμένες πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικών βασιλικών.

Χανιά, Αρχαιολογικοί Χώροι - Κυδωνία

Η σύγχρονη πόλη των Χανίων είναι κτισμένη στη θέση μίας σημαντικής αρχαίας κρητικής πόλης, της Κυδωνίας ή ku-do-ni-ja των πινακίδων της Γραμμικής Β’ γραφής. Η παράδοση αναφέρει ότι ήταν μία από τρεις πόλεις που ίδρυσε ο βασιλιάς Μίνωας στην Κρήτη.

Ο Όμηρος αναφέρει τους Κύδωνες ως μία από τις πέντε κρητικές φυλές. Αλλά και ο Στράβωνας αναφέρεται στην πόλη της Κυδωνίας την οποία θεωρεί ως την τρίτη μεγαλύτερη στην Κρήτη.

Από το 1966 μέχρι σήμερα γίνονται σωστικές και συστηματικές ανασκαφές. Μερικά από τα σημαντικότερα ευρήματα της ανασκαφής εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων.

Χανιά, Αρχαιολογικοί Χώροι - Φρούριο Φραγκοκάστελλο

Βενετσιάνικο φρούριο, σχήματος ορθογωνίου με τετράγωνο πύργο σε κάθε πλευρά. Πάνω από την πύλη σώζεται ανάγλυφο το λιοντάρι του Αγ. Μάρκου και βενετσιάνικα στέμματα. Τα εσωτερικά κτίρια και οι πολεμίστρες κατασκευάστηκαν την εποχή της τουρκοκρατίας, οπότε πραγματοποιήθηκαν πολλές επισκευές. Κάτω από το φρούριο υπάρχουν ερείπια της εκκλησίας του Αγ. Μάρκου. Η ανέγερση του αποφασίστηκε το 1371, για την προστασία του μικρού παρακειμένου όρμου από τους κουρσάρους. Η χρήση του την περίοδο της Βενετοκρατίας ήταν μηδαμινή, ενώ τις παραμονές της Τουρκικής επίθεσης ήταν παροπλισμένο.

Το 1828 βρισκόταν στα χέρια των Κρητών επαναστατών, οπότε πολιορκήθηκε και καταστράφηκαν οι πύργοι του.

Σύμφωνα με την παράδοση το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μάη και υπό συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες εμφανίζονται να οδεύουν προς το Φραγκοκάστελλο μαύρες σκιές ενόπλων κρητικών αγωνιστών που έχασαν εκεί τη ζωή τους. Οι ντόπιοι τους ονομάζουν Δροσουλίτες.

Κοντά στο φρούριο, βρίσκεται ο ναός του Αγ. Νικήτα, του 1371, όπου σώζονται ίχνη παλαιοχριστιανικής βασιλικής.

Χανιά, Αρχαιολογικοί Χώροι - Φαλάσαρνα

Η θέση της αρχαίας Φαλάσαρνας εντοπίζεται στο δυτικό άκρο του ακρωτηρίου της Γραμβούσας στη δυτική ακτή της Κρήτης. Η περιοχή της Φαλάσαρνας κατοικήθηκε από τη Μεσομινωική περίοδο μέχρι και τα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ.

Κατά την ανασκαφή του χώρου, πρόκειται για πειρατικό ορμητήριο που τελικά κατέστρεψαν οι Ρωμαίοι στα μέσα του 1ου αι. π.Χ., οπότε σφραγίστηκε και η είσοδος του λιμανιού.

Η πόλη ερευνήθηκε ξανά στα μέσα του 19ου αι. από Άγγλους περιηγητές, οι οποίοι εντόπισαν τον οικισμό και το κλειστό λιμάνι. Από το 1968 γίνονται διάφορες σωστικές ανασκαφές, ενώ από το 1986 ξεκίνησε συστηματική έρευνα για τον καθορισμό της έκτασης του λιμανιού και των στοιχείων που το περιβάλλουν.